نگاهی اجمالی به مواد شیمیایی در صنعت طیور طی چند سال اخیر و نتایج آن حاکی از آن است که امروزه استفاده از مواد شیمیایی تنها بصورت عادت و به عنوان بخشی از کارهای دوره ای یک مرغداری میباشد. طبق استانداردهای فعلی بسیاری از این مواد شیمیایی برای فرد و طبیعت مضر میباشند، علاوه بر این وقوع بیماریهای همه گیر و تلفات بالا در سالهای اخیر گواه خوبی بر این ادعاست . دلیل اصلی این نکته آن بوده که طیف فعالیت این مواد شیمیایی در شرایط مرغداری محدود ولی عامل مهم دیگری که در گذشته به ضعف نتایج بدست آمده از مواد ضدعفونی کننده شیمیایی کمک کرده،محدوده مصرف و روشهای غلط بکارگیری بوده است.
موارد استفاده از ازن:
تصفیه و ضد عفونی آب مصرفی مرغداریها:
بیشتر منابع آب دارای میکروارگانیسمهای بیماری زا هستند که این امر موجب بیماری و کاهش راندمان تبدبل غذا به گوشت میشود. استفاده از ازن جهت ضدعفونی و استریل آب مصرفی مرغداری، جزء تکنولوژیهای روز مورد استفاده در دنیا جهت بهبود کیفیت آبمیباشد که علاوه بر ضد عفونی کردن آب و از بین بردن کلیه میکرو ارگانیسمها از جمله (اسپور، قارچ، کپک و مخمر) هیچ ماده شیمیایی در آن باقی نگذاشته و از ژلاتینی شدن واکسن در داخل آب جلوگیری به عمل میآورد. همچنین مکانیسم اثر داروها از جمله آنتی بیوتیک و الکترولیتها را کاهش نداده و باعث جذب بهتر مواد مکمل به طیور میگردد.
کاهش بیماریهای طیور:
استفاده از ازن برای از بین بردن پاتوژنها در صنایع طیور از جمله فرآیندهای تخم گذاری، جوجه کشی، پرورش اقلام گوشتی و تخم گذار و کشتارگاهی آزمایش شده است. تحقیقات نشان میدهند که ازن، باکتریها، ویروسها، قارچها، کپکها و… محیط را از بین میبرد. این امر سبب کاهش بیماری و مرگ و میر در جوجههای چند روزه و … میشود و استفاده از آن در چندین سال پی در پی سبب کاهش بیماریهای طیور و حتی حذف برخی از آنها شده است. ضد عفونی کنندگی ازن بسیار موثر و کاملاً طبیعی است به گونه ای که بعد از ضد عفونی، ازن تبدیل به اکسیژن معمولی میشود و به همین علت میتوان به صورت شبانه روزی از آن استفاده نمود و به همین خاطر آنرا ضد عفونی کننده ۲۴ ساعته مینامند. استفاده از ازن سبب تولید طیور سالم تر، چاق تر و کاهش مرگ و میر در آنها میگرد.
ضد عفونی خوراک طیور:
به وسیله ازن خوراک طیور ضد عفونی شده و ویروسها ،سموم قارچی و افلاتوکسین موجود در خوراک از بین میرود از رشد کپکها جلوگیری میشود در نتیجه تغذیه طیور سالمتر و محصول ایمن تری تولید میشود.
بوزدایی محیط مرغداری:
ازن در جهت استریل نمودن محیط و هوای سالن تولید و حذف بوی نامطبوع و مضر ناشی از متصاعد شدن گاز آمونیاک در سالن مورد استفاده قرارمیگیرد. وجود گاز آمونیاک در سالنهای مرغداری علاوه بر ایجاد ناراحتیهای مختلف از جمله سوزش چشم، باعث بروز برخی بیماریهای تنفسی در طیور و کارگران میگردد. ازن به دلیل خاصیت اکسید کنندگی ، گازهای نسوخته حاصل از سوخت و آمونیاک از بین رفته و همچنین بعلت خاصیت بوزدایی ازن پس از ضدعفونی سالن با این گاز دیگر بویی بر جای نمیماند. لذا نیاز به گردش هوای سالن کمتر شده و فعالیت فنها حدود ۱۵الی ۲۰درصد افت خواهد کرد. در نتیجه دمای سالن در مدت زمان بیشتری یکنواخت باقی میماند و هزینه سوخت جهت جبران دمای اتلاف شده و گرمایش محیط مرغداری تا ۳۰ درصد کاهش مییابد.
ضدعفونی آخر دوره ای سالن و لوازم با گاز ازن در غلظتهای بالا:
گاز ازن قابلیت نفوذ در کلیه منافذ را داشته و هرگونه آلودگی میکروبی و کیست و اسپور میکروارگانیسمها را از بین میبرد. ازن قابلیت نفوذ در بستر را دارا بوده و باقی مانده ای از خود بر جای نمیگذارد در نتیجه نیازی به شستشوی مجدد هم ندارد. ازن باقیمانده سموم آفت کش را از بین برده و همچنین امونیاک را اکسید و تبدیل به ترکیبات بی ضرر میکند.
ضدعفونی تخم مرغ:
این سیستم قابل استفاده در بخش طیور مربوط به اتاق گاز و انبار نگهداری تخم مرغها میباشد. در این فرایند کشورهای صنعتی درصدد برآمده اند که از ماده بی خطرتری نسبت به فرمالدئید استفاده کنند که علاوه بر استریل کامل سطح تخم مرغها باعث جلوگیری از انتشار آلودگی به مابقی تخم مرغها و همچنین حذف بو شود. لذا استفاده از ازن را در بسیاری از موارد جایگزین مواد سابق کرده اند. مزیت دیگر ازن این است که اثر کمتری نسبت به فرمالدئید بر روی نطفه (در تخم مرغهای نطفه دار)میگذارد.
مزایای استفاده از ازن:
- تخریب سریع همه میکروارگانیسمهای بیماریزا:
استفاده از گاز ازن با توجه به وسیع الطیف بودن تأثیر این گاز روی میکرو ارگانیسمهای مختلف، اطمینان خاطر بیشتری نسبت به سایر ضد عفونی کنندهها در پی دارد و تأثیر بالای این گاز بر روی قارچ در مناطق مرطوب به صورت عملی مشهود میباشد.
- صرفه اقتصادی:
سیستمهای ازن ژنراتور به صورت سانترال و دائم کار هستند و نیاز به هیچ گونه ماده اولیه مصرفی به جز برق ۲۲۰ ولت و اکسیژن ندارند. لذا کاربری آن بسیار آسان بوده و در مقایسه با سایر مواد مثل فرمالدئید که تهیه آن به صورت موقت و بر مبنای مقدار استفاده روزانه کارخانه انجام شده و هزینههای گزاف خرید، حمل و نقل و نگهداری را در پی دارد، از لحاظ اقتصادی در صنعت مقرون به صرفه بوده و هزینههای جانبی را در گذر زمان به صفر خواهد رساند.
- کاربری آسان
- کاهش هزینههای تهویه
- افزایش وزن و اندازه طیور
- کاهش هزینههای گرمایش
- کاهش بیماری و مرگ و میر
- افزایش راندمان تبدیل غذا به گوشت
- افزایش ایمنی در محصولات تولیدی نظیر تخم مرغ